طرح توجیهی تولید وکیوم باتوم ⭐️ برای دریافت وام بانکی و مجوز

طرح توجیهی تولید وکیوم باتوم VB یا Vacuum Batuum، یک گزارش جامع و دقیق است که برای ارزیابی فنی، اقتصادی، مالی و زیست‌محیطی پروژه تولید وکیوم باتوم تهیه می‌شود. طرح توجیهی وکیوم باتوم شامل جزئیاتی از ابعاد فنی و تجاری پروژه، مانند مراحل تولید، فرایند تولید، نیروی انسانی و تجهیزات مورد نیاز است. همچنین، در این گزارش به بررسی مسائل مالی مانند سرمایه‌گذاری، هزینه‌های تولید، درآمد و سودآوری پروژه پرداخته می‌شود.

طرح توجیهی تولید وکیوم باتوم به منظور بررسی و ارزیابی صحت و جایگاه پروژه در بازار و همچنین برای جذب سرمایه‌گذاران و مشارکت در پروژه استفاده می‌شود.

این طرح برای شناسایی مزایا و معایب پروژه و همچنین برای ارزیابی میزان سودآوری و بازده سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر این، طرح توجیهی در تعیین قیمت تمام شده محصول، تعیین تولیدات و همچنین در تعیین سیاست‌های بازاریابی و فروش نیز موثر است.

همچنین، طرح توجیهی وکیوم باتوم برای ارزیابی اثرات محیطی و زیستی پروژه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این بخش از گزارش، مسائل محیطی مانند تأثیر پروژه بر آلودگی هوا، آب و خاک، مصرف انرژی، میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای و تأثیرات زیست محیطی بررسی شده و راهکارهای ممکن برای کاهش تأثیرات محیطی پروژه ارائه می‌شود.

بنابراین، طرح توجیهی تولید وکیوم باتوم برای ارزیابی شرایط فنی، اقتصادی، مالی و زیست‌محیطی پروژه بسیار مهم است و به منظور جذب سرمایه‌گذاران و همچنین برنامه‌ریزی و اجرای بهینه پروژه، باید با دقت و تخصص تهیه شود.

✔️ دربارۀ وکیوم باتوم

در پالایشگاه، نفت خام به دلیل تفاوت در نقطه جوش، توسط فرایند تقطیر به اجزای مختلف تقسیم شده و جداسازی می‌شود. در فرآیند تقطیر اولیه (تقطیر در فشار محیط)، برخی مواد سنگین در پایین برج به جای می‌مانند که به فرآیند تقطیر در وکیوم منتقل شده و توسط تقطیر در وکیوم به اجزای مختلف تفکیک می‌شوند. بخش باقیمانده این فرآیند که به وکیوم باتوم معروف است، برای تولید قیر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برای تولید قیر، باتون‌ها به واحد تولید قیر (برج تولید قیر) در مرحله عملیات هوایی منتقل می‌شوند. دمای وکیوم باتوم در داخل برج حدود ۲۴۰ تا ۳۲۰ درجه سانتیگراد است و عبور هوا از وکیوم باتوم در این دما، باعث فرآیند اکسایش شده و در نتیجه خواص باقیمانده بهبود پیدا می‌کند.

تأثیر مهم باد دادن به وکیوم باتوم، تبدیل مولکول‌های ملتان به مولکول‌های سنگین‌تر به نام آسفالتن است. این تبدیل باعث کاهش درجه نفوذپذیری قیر و افزایش صافی قیر می‌شود.

وکیوم باتوم به عنوان یک فرآیند موثر در جمع‌آوری مواد نفتی و تولید قیر، به دلیل کارآیی بالا و کاهش هزینه‌ها نسبت به فرآیندهای سنتی جمع‌آوری مواد نفتی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فرآیند از طریق تبدیل مواد نفتی ته‌مانده و افزودن هوا در دمای وکیوم، باعث بهبود خواص مواد نفتی و تولید محصولات با کیفیت‌تر می‌شود.

بازیافت VTB در واقع یک فرآیند اقتصادی است که به کاهش هدررفت مواد نفتی در پالایشگاه‌ها کمک می‌کند. در فرآیند تولید نفت، ته‌مانده برج‌های تقطیر به عنوان VTB شناخته می‌شوند. این مواد نفتی سنگین و دارای خواص متفاوتی هستند که در فرآیندهای پالایشی سنتی به صورت دائمی دور ریخته می‌شوند.

بازیافت VTB به عنوان یک راهکار موثر در جلوگیری از هدررفت منابع نفتی و افزایش بهره‌وری پالایشگاه‌ها، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این فرآیند، VTB با استفاده از فناوری وکیوم باتوم جمع‌آوری شده و به محصولات دیگری مانند قیر تبدیل می‌شود.

✔️ وکیوم باتوم چیست؟

وکیوم باتوم (VTB) محصول پایینی است که در فرآیند تقطیر ایجاد می‌شود و در تقطیر بعدی (کوکر) به منظور تولید بنزین، دیزل و گازوئیل قابل استفاده است.

وکیوم باتوم یک ماده اصلی در تولید قیر است که از فرایند پالایش نفت خام بدست می‌آید. در فرآیند تقطیر، نفت خام به وسیله برج‌های تقطیر جدایی می‌یابد و محصولات سبک به بالا در بخش بالای برج و محصولات سنگین و دارای لزجت در بخش پایینی برج تولید می‌شوند. این محصولات نیاز به فرآیند تکمیلی دارند تا به صورت محصولات قابل استفاده تبدیل شوند.

✔️ کاربردهای وکیوم باتوم

وکیوم باتوم یا “رزید” سنگین‌ترین ماده موجود در برج پالایشگاه است. اگر به دمای اتاق ترکیب شود، به صورت جامد تبدیل خواهد شد. برخی از محصولات وکیوم باتوم به بازار قیر راه‌سازی به عنوان ماده ترکیبی فروخته می‌شود.

برای تبدیل مواد وکیوم باتوم به محصولاتی با ارزش بیشتر، از کوکر تأخیری استفاده می‌شود که با استفاده از دمای بالا، زنجیره‌های هیدروکربنی را شکسته و محصولات قابل استفاده تولید می‌کند. وکیوم باتوم در فرآیندهای پالایشی به منظور تولید سوخت‌های جاده‌ای، سوخت‌های خارج از استاندارد، سوخت‌های بیودیزل ASTM B100 و B99، سوخت‌های ویژه و مواد ترکیبی استفاده می‌شود که باعث افزایش سودآوری می‌شود.

✔️ فرایند تولید وکیوم باتوم

فرایند تقطیر وکیومی نفت، یکی از فرایند‌های پالایشگاهی معمول در صنعت است که به منظور کاهش ترکیدگی حرارتی فراکشن‌های سنگین نفت خام و به دست آوردن محصولات سبک و مطلوب استفاده می‌شود. تقطیر این مواد سنگین تحت فشار کم وکیوم، دمای جوش مختلفی از فراکشن‌های هیدروکربنی موجود در تغذیه را کاهش می‌دهد و بنابراین ترکیدگی حرارتی این فراکشن‌ها را کمتر می‌کند.

در سیستم‌های تقطیر وکیومی معمول، تقطیر در یک ستون وکیومی تحت فشار انجام می‌شود که معمولاً در محدوده ۲۵ تا ۱۰۰ میلیمتر جیوه (mmHg) انجام می‌شود. در این سیستم‌ها، کاهش فشار به حداکثر میزان ممکن برای بهبود بخار شدن بسیار حیاتی است.

پردازش و تبدیل باقیمانده تقطیر وکیومی

سنگین‌ترین و آلاینده‌ترین ماده در نفت خام، باقیمانده تقطیر وکیومی (VDR) یا همان قسمت پایینی بشکه است. روش‌های چندگانه‌ای برای بهبود و تبدیل VDR به محصولات قابل استفاده وجود دارد. یکی از روش‌ها به نام دی‌آسفالتینگ است که اجزای سنگین‌تر VDR را به عنوان قیر جدا می‌کند که به طور اصلی برای راه‌سازی راه‌ها استفاده می‌شود.

بخش سبک‌تری که در فرآیند دی‌آسفالتینگ به دست می‌آید، نفت دی‌آسفالته (DAO) نامیده می‌شود که پس از هیدروتراکتمنت، به عنوان سوخت روغن استفاده می‌شود.

یکی از روش‌های دیگر تبدیل VDR، فرآیند خنک کردن آن به دمای پایین است که به عنوان اصطلاحی معروف، تولید کک طبیعی یا پراکنده نامیده می‌شود. کک طبیعی با احتراق در کوره‌های فولادسازی به دمای بسیار بالا، به عنوان ماده ذوب شده در تولید فولاد استفاده می‌شود.

علاوه بر این، فرایند واحد هیدروپردازش نیز برای تبدیل VDR به محصولات پالایشی با ارزش بیشتر استفاده می‌شود. در این فرایند، واکنش هیدروژن با هیدروکربن‌های سنگین و آلاینده در VDR انجام می‌شود که باعث تجزیه آنها به محصولات سبک‌تر و قابل فروش‌تر می‌شود. این محصولات شامل بنزین، دیزل، گازوئیل، سوخت جت و مواد شیمیایی صنعتی هستند.

در نهایت، VDR به عنوان یک منبع ارزان قیمت و پر انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بسیاری از کشورها، VDR به عنوان سوخت جایگزین برای زغال سنگ در نیروگاه‌ها و صنایع تولید حرارتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تولید نهایی

فرایند تولید VB شامل چند مرحله است. در ابتدا، نفت خام به سیستم تقطیر وارد می‌شود و در مرحله اول تقطیر، فراکشن‌های سبک نفت خام از جمله گازوئیل و بنزین تولید می‌شوند. در مرحله بعدی، فراکشن‌های سنگین تر، از جمله VB به عنوان باقیمانده تقطیر، به دست می‌آیند.

در مرحله بعدی، برای بهبود کیفیت VB و تبدیل آن به محصولات با ارزش بیشتر، به فرآیند هیدروتراکتمنت می‌پردازند. در این فرایند، VB با استفاده از کاتالیزور و هیدروژن، به محصولات با ارزش بیشتری مانند گازوئیل، نفت سفید و سایر فراورده‌های سبک‌تر تبدیل می‌شود.

در صورتی که از فرآیند هیدروتراکتمنت استفاده نشود، فرایند ساده‌تری به نام فرآیند کراکینگ (cracking) برای تبدیل VB به محصولات سبک‌تر مانند گازوئیل و بنزین استفاده می‌شود. در این فرایند، VB با استفاده از کاتالیزور، در دماهای بالا تجزیه می‌شود و به محصولات سبک‌تر تبدیل می‌شود.

همچنین، برای تولید قیر و نفت کوره نیز از VB استفاده می‌شود. در این صورت، VB به عنوان ماده اولیه ورودی به فرایند تولید قیر و نفت کوره اضافه می‌شود و در این فرایند مورد پالایش قرار می‌گیرد تا به محصولات نهایی تبدیل شود.

استفاده از VB به دلیل قیمت پایین آن و استفاده از آن به عنوان یک منبع ارزان قیمت و پر انرژی در صنایع مختلف، همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

✔️ فرایند تولید قیر از وکیوم باتوم

برای تولید قیر از وکیوم باتوم، در ابتدا VB از پالایشگاه‌ها جمع‌آوری و به یک واحد تولید قیر منتقل می‌شود. در این واحد، VB ابتدا در یک مخزن پالایش با دمای بالا (تقریباً ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد) قرار می‌گیرد تا به دلیل تاثیر حرارتی و شرایط خاص، به قیر تبدیل شود.

در این فرایند، VB به صورت پوسته‌ای به دیواره مخزن چسبیده و تحت شرایط خاصی از جمله دما و فشار، به صورت تدریجی به قیر تبدیل می‌شود. در طول این فرایند، مواد آلی و معدنی موجود در VB تجزیه و تحلیل شده و به شکل قیر به همراه بخاراتی از آب و گاز ترکیب می‌شوند.

بخاراتی که به همراه قیر تولید می‌شوند، از طریق یک سیستم مجزا از قیر جدا شده و به سمت واحد جدا‌کننده یا تلاشکاری منتقل می‌شوند. در این واحد، با اعمال فشار و دمای بالا، بخارات جدا شده و به عنوان محصولات جانبی با ارزش مانند گازوئیل و بنزین، جدا می‌شوند.

در نهایت، قیر تولید شده به صورت مایع، از مخزن خارج شده و برای استفاده در صنایع مختلف از جمله ساختمان‌سازی، راه‌سازی و غیره، در بشکه‌هایی بسته‌بندی و ارسال می‌شود.

فرآیند تولید وکیوم باتوم در پالایشگاه‌های نفت از مراحل زیر تشکیل شده است:

1. پالایش اولیه: نفت خام ابتدا از طریق فرآیند تقطیر جوشانده می‌شود. در این فرآیند، نفت خام به دمای بسیار بالا (تا حدود ۳۵۰ درجه سانتی‌گراد) گرم می‌شود تا انواع مختلف هیدروکربن‌ها را از یکدیگر جدا کند.
2. خلاء: محصولات باقیمانده از فرآیند تقطیر جوشانده، که عمدتاً از هیدروکربن‌های سنگین تشکیل شده است، در یک واحد خلاء قرار می‌گیرند. در این واحد، فشار را به حداقل می‌رسانند تا محصولات سنگینتر را بتوان به دمای پایین‌تری جدا کرد. محصول باقیمانده از این فرآیند وکیوم باتوم نامیده می‌شود.
3. پالایش نهایی: وکیوم باتوم ممکن است هنوز شامل آلاینده‌هایی مانند گوگرد باشد. بنابراین، ممکن است نیاز به فرآیندهای پالایش نهایی، مانند هیدروژنیزاسیون یا تصفیه گوگرد، داشته باشد تا این آلاینده‌ها را حذف کند.

وکیوم باتوم بعد از این فرآیندها می‌تواند برای تولید محصولات دیگری مانند قیر استفاده شود.

✔️ مشخصات فنی وکیوم باتوم

مشخصات فنی یک وکیوم باتوم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درجه پنتراسیون: این معیار نشان می‌دهد که چقدر وکیوم باتوم قابل نفوذ است. این مقدار بر حسب میلی‌متر (۰٫۱ میلی‌متر) اندازه‌گیری می‌شود.
• نقطه نرمش: دمایی که در آن وکیوم باتوم شروع به تغییر شکل می‌کند.
• محتوای گوگرد: مقدار گوگرد در وکیوم باتوم. این مقدار می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر کیفیت و کاربردهای وکیوم باتوم داشته باشد.
• محتوای آب و رسوب: مقدار آب و رسوب‌های غیرنفتی در وکیوم باتوم.

با این حال، برای اطلاعات دقیق‌تر، بهتر است با یک تأمین‌کننده معتبر نفت یا یک متخصص در صنعت پالایش نفت مشورت کنید.

✔️ بررسی بازار هدف و مطالعات بازار فروش وکیوم باتوم

بازار وکیوم باتوم بسیار گسترده است و بیشتر در صنایع ساخت و ساز، عمران و نفت و گاز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول به طور عمده برای تولید قیر و محصولات مرتبط با قیر مانند ورق‌های سقفی، مواد ضد آب و روکش‌های جاده استفاده می‌شود.

بررسی بازار هدف

1. صنعت ساخت و ساز: این صنعت بزرگ‌ترین مصرف‌کننده وکیوم باتوم است. وکیوم باتوم در تولید قیر برای روکش جاده و ساخت و ساز استفاده می‌شود.
2. صنعت نفت و گاز: وکیوم باتوم همچنین در صنعت نفت و گاز برای عایق‌بندی و محافظت از تجهیزات و لوله‌ها استفاده می‌شود.
3. صنایع دیگر: وکیوم باتوم نیز در صنایع مختلف دیگر مانند تولید کاغذ، چاپ و بسته‌بندی استفاده می‌شود.

مطالعات بازار فروش:

بازار فروش وکیوم باتوم به دلیل نیاز فزاینده به محصولات ساخت و ساز و نفت و گاز در حال رشد است. با این حال، عواملی مانند تغییرات قیمت نفت خام، محدودیت‌های محیط زیستی و رقابت با محصولات جایگزین ممکن است تأثیر منفی بر رشد بازار داشته باشند.

برای درک بهتر بازار فروش وکیوم باتوم، تحقیقات بازاری دقیق و جامع توسط مجموعۀ سه‌هزارطرح انجام داده شده است که شامل بررسی تقاضا و عرضه، تحلیل رقابتی، تحلیل فرصت‌ها و چالش‌ها و بررسی ترندهای صنعت است.

✔️ جمع‌بندی

وکیوم باتوم یا Vacuum Bottom، محصولی است که در اثر فرآیند پالایش نفت خام باقی می‌ماند. این ماده در پایین‌ترین لایه‌ی برج قطران و در شرایط خلاء قرار دارد و بنابراین به آن “ته‌ماند برج تقطیر خلاء” هم گفته می‌شود.

وکیوم باتوم از هیدروکربن‌هایی با تعداد کربن بالا تشکیل شده است. این ماده اغلب به عنوان خوراک در تولید قیر استفاده می‌شود.

در فرآیند تولید قیر، وکیوم باتوم را در دمای بسیار بالا (معمولاً بین ۲۴۰ تا ۳۲۰ درجه سانتی‌گراد) قرار می‌دهند. این فرآیند باعث اکسایش وکیوم باتوم می‌شود و در نتیجه، قیر تولید می‌شود.

وکیوم باتوم یکی از محصولات اصلی پالایشگاه‌های نفت است و در سراسر جهان تجارت می‌شود.

وکیوم باتوم (VB) به عنوان یکی از فراورده‌های پسماند نفتی، از پایین‌ترین محصولات پالایش نفت به شمار می‌رود. در واقع، VB، ماده‌ای قارچی و قابل انعطاف است که به عنوان پایین‌ترین فراورده پسماندی نفت، پس از تقطیر نفت، به دست می‌آید.

باتوم یکی از مواد پسماندهای نفتی است که در پالایشگاه‌ها به عنوان باقیمانده تقطیر وکیومی و نفت کوره به دست می‌آید. با توجه به اینکه دمای جوش VB در حدود ۵۰۰ درجه سانتیگراد می‌باشد، بنابراین برای تبدیل آن به محصولات با ارزش بیشتر، نیاز به فرآیندهای پیچیده‌ای مانند هیدروتراکتمنت و کراکینگ دارد.

استفاده از VB بخاطر مزیت‌های اقتصادی آن، در برخی کشورها به عنوان سوخت جایگزین برای زغال سنگ در نیروگاه‌ها و صنایع تولید حرارتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، VB به عنوان ماده اولیه تولید قیر و نفت کوره نیز استفاده می‌شود.

در واقع، حدود ۷۰ درصد ماده اولیه نفت کوره VB است و بیشترین میزان تولید نفت کوره در کشور، در نیروگاه‌ها به عنوان سوخت استفاده می‌شود.

با توجه به اینکه VB در مقایسه با سایر مواد پسماندی نفتی، قیمت پایین‌تری دارد، استفاده از آن به عنوان یک منبع ارزان قیمت و پرانرژی، در زمینه‌هایی مانند تولید انرژی و گرما، به دلیل قیمت پایین آن مزیت‌های مختلفی دارد.

✔️ هزینه راه اندازی کارخانه تولید وکیوم باتوم

هزینه تأسیس کارخانه پردازش وکیوم باتوم بسته به ظرفیت و تجهیزات مورد نیاز متغیر است. با این حال، تخمین زده شده است که برای راه‌اندازی یک کارخانه پردازش وکیوم باتوم با ظرفیت ۱۰۰۰۰ تن در سال و با تجهیزات مورد نیاز، حدود ۵۰۰ تا ۱۵۰۰میلیارد تومان سرمایه نیاز است.

البته دقت شود که این تخمین بر اساس اطلاعاتی است که در سال ۲۰۲۳ در دسترس بوده و ممکن است با توجه به تغییرات بازار یا هزینه‌ها تغییر کند.

✔️ اهمیت نگارش طرح توجیهی تولید وکیوم باتوم Vacuum Batuum(VB)

نگارش طرح توجیهی تولید وکیوم باتوم (VB) اهمیت بسیاری دارد. در واقع، طرح توجیهی یکی از مهم‌ترین ابزارهایی است که برای برنامه‌ریزی و اجرای پروژه‌های صنعتی و تولیدی مورد استفاده قرار می‌گیرد. طرح توجیهی به صورت جامع و دقیق، تمام جنبه‌های یک پروژه را شامل می‌شود و برای استفاده در ارزیابی‌های فنی، اقتصادی، مالی و زیست‌محیطی پروژه استفاده می‌شود.

در طرح توجیهی تولید VB نیز، باید جنبه‌های مختلفی از جمله فرایند تولید، تجهیزات مورد نیاز، مصرف انرژی، محیط زیست، قیمت تمام شده و سودآوری پروژه مورد بررسی قرار گیرد. در واقع، طرح توجیهی باید به گونه‌ای باشد که با توجه به معیارهای مختلفی مانند بهره‌وری، سودآوری و پایداری محیط زیست، ارزش افزوده‌ای را برای سرمایه‌گذاران و جامعه به ارمغان بیاورد.

علاوه بر این، نگارش طرح توجیهی برای پروژه‌های صنعتی و تولیدی، به دلیل اهمیت ویژه‌ای که این پروژه‌ها برای توسعه اقتصادی و صنعتی کشور دارند، باید با دقت و تخصص بالا انجام شود. بنابراین، تهیه طرح توجیهی تولید VB نیازمند دانش فنی، اقتصادی و مدیریتی و همچنین استفاده از روش‌های مدرن و معتبر برای ارزیابی موثری است.

در کل، نگارش طرح توجیهی تولید VB اهمیت بسیاری دارد و باید با رعایت استانداردهای معتبر و با استفاده از تخصص و دانش مورد نیاز، تهیه شود.

✔️ روش سفارش نوشتن طرح توجیهی تولید وکیوم باتوم به صورت اختصاصی

روش سفارش نوشتن طرح توجیهی تولید وکیوم باتوم (VB) به صورت اختصاصی توسط “مجموعه ۳۰۰۰ طرح” بر اساس مشخصات و نیازهای شما به صورت زیر است:

1. ارائه اطلاعات: شما می‌توانید با ارائه اطلاعات مربوط به ظرفیت تولید، مصرف انرژی، نوع تجهیزات مورد نیاز و شرایط محیطی و زیست‌محیطی، درخواست خود را برای نگارش طرح توجیهی ارسال کنید.
2. مشاوره: پس از بررسی اطلاعات ارائه شده، تیم مشاوران مجموعه ۳۰۰۰ طرح با شما تماس گرفته و در خصوص جنبه‌های مختلف پروژه، مشاوره لازم را ارائه می‌دهند.
3. تهیه طرح توجیهی: پس از بررسی نیازها و دریافت اطلاعات کافی، تیم متخصص مجموعه ۳۰۰۰ طرح، طرح توجیهی مربوط به تولید VB را با دقت و تخصص بالا، به صورت اختصاصی برای شما تهیه می‌کند.
4. تحویل طرح: پس از تهیه طرح توجیهی، آن را به صورت الکترونیکی یا در قالب چاپ شده به شما تحویل می‌دهیم. همچنین، در صورت نیاز به توضیحات بیشتر یا اصلاحات در طرح، تیم متخصص ما به صورت رایگان در خدمت شما خواهد بود.

لازم به ذکر است که تمامی طرح‌های توجیهی تولیدی توسط مجموعه ۳۰۰۰ طرح، با رعایت استانداردهای معتبر و با استفاده از دانش و تجربه متخصصان ما، تهیه می‌شود. هدف ما، ارائه طرح‌هایی با کیفیت بالا و قابل اعتماد برای سرمایه‌گذاران و صاحبان کسب و کار است.

✔️ سفارش طرح توجیهی وکیوم باتوم

برای سفارش طرح توجیهی تولید وکیوم باتوم به صورت اختصاصی و با داده‌های آپدیت، می‌توانید با مشاوران و کارشناسان مجرب ۳۰۰۰طرح در این زمینه تماس بگیرید. همچنین، برای بررسی شرایط بازار و تقاضا، می‌توانید با شرکت‌های تولیدکننده و بازاریابان مرتبط در این حوزه مشورت کنید.